JUMAPILI YA PASKA
1. Matendo 10: 34; 37 - 43
|
2. Kol 3: 1-4
|
3. Yohane 20: 1-9
|
WEMA HAUOZI
Leo ni Jumapili ya Paska. Hauchi
hauchi unakucha. Hayawi hayawi yamekuwa. Hii ndiyo siku aliyoifanya Bwana
tufurahi na kushangilia. Siku hazilingani Jumamosi hailingani na Jumapili. Kama
wema unapewa hadhi ya kuwa mtu Yesu Kristu ni wema wenyewe. Walipomzika
walijitahidi kuzika na mema yote aliyoyafanya. Lakini alifufuka na mema yake
yalifufuka yameandikwa katika Biblia. Wema hauozi. “Mfanya mazuri huvuna
chuki.” Ni methali ya kiafrika. Yesu Kristu alifanya mazuri lakini
walimsulubisha siku ya Ijumaa Kuu. Ni shukrani ya punda ambayo ni mateke. Mtu
ambaye yeye yote ni asali inzi watamla. Ni methali ya Jamaica. Yesu Kristu
alikuwa ni mwema na alitenda mema. Wenye wivu na kijicho walimtundika msalabani
na kumuua. “Wema ni uwekezaji pekee ambapo hakuna kufilisika,” alisema Henry
David Thoreau.
Baada ya Yesu kufufuka Mtume
Petro alihubiri jinsi Yesu alivyokuwa akitenda mema: “Na jinsi alivyozunguka
katika nchi yote akitenda mema…Naye walimtundika mtini na kumwua. Mungu lakini alimfufua siku
ya tatu na kumjalia kutokea waziwazi” (Matendo ya Mitume 10: 38-40). Yesu
aliishi kwa ajili ya wengine. “Maisha ni shughuli ya kusisimua na inasisimua
zaidi pale mtu anapoishi kwa ajili ya wengine,” alisema Helen Keller. Tutende
wema, wema hauozi. Mgeni mmoja katika familia fulani alimuuliza mtoto wa miaka
saba: “Unafanya tendo la wema kila siku, Tommy?” Kijana huyo alijibu: “Jana
nilimtembelea nyanya yangu yaani mama yake mama yangu huko kijijini. Alifurahi
nilipofika. Leo nimeondoka alifurahi sana kuona ninaondoka.” Ukisoma katikati
ya hadithi hii huenda mtoto huyo alisababisha usumbufu mkubwa kwa nyanya yake
badala ya kutenda wema. Kila tendo jema halisauliki. Ndiyo maana wanajenga
minara kuwakumbuka watu wema. Watoto wanakumbushwa somo la paska kutenda wema,
wema hauozi.
Wazazi wanapowatendea watoto wao
wema, wema huo hauozi. Kuna mtoto aliyesali hivi: “Mpendwa Mungu husiwape
wazazi wangu watoto wengine. Hawajui kumtendea mema huyu mmoja waliye naye.”
Sala hii inabainisha mengi katika malezi. Huenda mtoto huyu akutendewa mema
kweli au huenda mtoto huyu alikuwa mchoyo anajifikiria yeye peke yake. Yote
yakishasemwa wazazi hawana budi kujifunza somo la paska wema hauozi.
Tukumbuke kuwa Yesu Kristu
alifufuka akiwa na makovu ya vidonda. Kwa kutumia mantiki hii Mwenye heri Tereza
wa Calcutta alisema: “Tunaposafisha vidonda vya masikini, tunasafisha vidonda
vya Kristu.” Yesu mwenyewe alisema
mliyomtendea mmojawapo wa hawa ndugu zangu walio wadogo, mlinitendea mimi. “Usihuunike au kulalamika kwamba ulizaliwa
katika wakati ambao hukuweza tena kumuona Mungu katika mwili. Hakuutoa
upendeleo huu kutoka kwako. Kwani anasema: Chochote mlichokitenda kwa kaka
zangu wadogo, mmenitendea mimi,” alisema Mtakatifu Augustino wa Hippo. Ishi
ukijua kuwa Yesu yuko hai na anaishi katika watu.
Kuna hadithi juu ya Peter Newness
ambaye alikuwa hajawahi kutoa mchango wowote katika shirika lolote.Katibu la
shirika la upendo alimjia kumuomba atoe mchango wake. Alimwambia kuwa kadiri ya
rekodi zake hajawahi kutoa mchango wowote licha ya kupata mamilioni kila mwezi.
Bwana Newness alimjibu: “Je unajua kuwa mama yangu ni mgonjwa na bili zake ni
nusu ya mapato yangu? Je unajua kuwa kaka yangu ni kipofu na hana kazi? Je,
unajua kuwa mme wa dada alikufa katika ajali akimwacha bila pesa na wakati ana
watoto watatu?” Katibu alimjibu: “Sikujua, samahani ningejua hayo yote
nisingekujia.” Peter Newness alimwambia katibu huyo: “Sasa, niambie, kama hawa
wote siwapi hata shilingi nitakupaje wewe pesa.” Licha ya Newness kutaja jamaa
zake wenye matatizo hakuwasaidia. Hakujua kuwa wema hauozi. Tusifanye hayo ya
Peter Newness. Somo la Paska ni kuwa wema hauzoi.
Yesu alipokuwa msalabani Ijumaa
Kuu mawazo yake yalikuwa juu yako. Wema huanzia kwenye mawazo. Wema huu haukuoza. Fikiria mema juu ya
wengine. Paska ni ushindi wa wema dhidi ya ubaya. Paska ni ushindi wa ukweli
dhidi ya uongo. Paska inatia matumaini.
“Pale ambapo binadamu anaona majani yaliyokauka, Mungu anaona maua mazuri
yanayochipuka,” alisema Albert Laighton. Ijumaa Kuu Yesu Kristu alipokufa
msalabani ulionekana ni mwisho usio na matumaini. Lakini Mungu Baba alimfufua
siku ya tatu. Ikawa matumaini yasiyo na
mwisho.
UKWELI UTAFUFUKA
Palipo na ukweli uongo ujitenga.
Yesu ni ukweli. Kufufuka kwake ukweli ulifufuka. Kwa hiyo ukweli utafufuka. Ukweli
ukiutundika msalabani kwa kusema uongo, ukweli utafufuka. Ukweli ukiuzika kwa
kuonga na rushwa, ukweli utafufuka. Hakuna haja ya kukutaka tamaa. Kwa mtu ambaye anakumbuka kuwa Mungu wetu ni
Mweza yote hawezi kukata tamaa. Jumapili hii tunapoadhimisha Sikukuu ya Paska
tunajifunza mengi katika kufufuka kwa Yesu. Mojawapo ukweli utafufuka.
Inavyoonekana kusema ukweli ni
biashara yenye ushindani mdogo. Kuna askari aliyeomba ruhusa kwenda kumsaidia
mke wake aliyedai ni mgonjwa. Mkubwa wake kazini alimwambia askari huyo,
“Nimepokea barua kutoka kwa mke wako. Anasema hata usipoenda wewe hausaidii
chochote.” Askari kwa hasira alijisahau na kusema. “Bosi unasema uongo.” Mimi
sina mke. Mark Twain alisema kweli, “Unaposema ukweli, hakuna haja ya
kukumbuka.” Mtu anayesema uongo inabidi awe na akili ya kukumbuka. Vinginevyo
njia ya muongo ni fupi.
“Ukweli utapanda na kuwa juu ya
uongo kama mafuta yanavyokuwa juu ya maji,” alisema Miguel de Cervantes. Ukweli
ni ukweli hata kama hakuna mtu anayesema ukweli. Uongo ni uongo hata kama watu
wote wanasema uongo. Yesu alifufuka. Tunasoma hivi katika Biblia, “ Mungu
lakini alimfufua siku ya tatu na kumjalia kutokea wazi wazi, si kwa watu wote,
ila kwa mashahidi waliokuwa wamechaguliwa na Mungu” (Matendo 10: 40). Alimtokea
Maria Magdalena. Aliwatokea wafuasi wake.
Mtume Thomasi aitwaye Pacha
alipoambiwa tumemwona Bwana alisema, “Nisipoona matundu ya misumari mikononi
mwake, na kutia kidole changu sehemu za misumari, na kutia mkono wangu katika
ubavu wake, sisadiki hata kidogo” (Yohane 20: 25). Yesu alipowatokea tena
Thomasi alikuwepo na alitia kidole chake sehemu za misumari na kutia mkono wake
katika ubavu wake. Papa Gregori Mkuu (540 -604) alikuwa na haya ya kusema,
“Kutokuamini kwa Thomasi kumeleta faida zaidi kwenye imani yetu kuliko imani ya
wafuasi wengine. Anavyomshika Kristo na kusadikishwa, kila mashaka yanaondolewa
na imani yetu inaimarishwa. Hivyo mfuasi aliyekuwa akitia mashaka, aligusa
madonda ya Yesu na kugeuka kuwa shahidi wa ukweli wa ufufuko.” Ukweli wa
ufufuko wa Yesu ulifanyiwa utafiti na mtume Thomasi. Ni msimamizi wa wenye
kufanya utafiti.
Pesa inatumika kuficha ukweli.
Pesa ilitumika kuficha uweli wa kufufuka kwa Yesu. “Walipokuwa bado njiani,
baadhi ya walinzi walienda mjini, wakawapasha makuhani wakuu habari za mambo
yote yaliyotendeka. Nao wakakusanyika na wazee. Na baada ya kushauriana na
kupatana, wakawapa askari fedha nyingi, wakawaagiza, “Semeni, ‘Wafuasi wake
walikuja usiku, wakamwiba sisi tulipokuwa tunalala usingizi.’ Na kama gavana
akisikia neno, sisi tutamshauri, ili msipatwe na matatizo.” Nao wakapokea
fedha, wakafanya kama walivyoagizwa.” (Mathayo 28: 11-15) Kwa vyovyote iwavyo,
kitendo hiki cha kutoa hongo ni ushahidi mkubwa kwamba Yesu amefufuka kwa
sababu hongo hutolewa ili kuuzima ukweli uliopo kusudi badala ya kilichotukia
kieleweke kinyume chake. Aidha , kwa hali hii ya mambo, mashahidi wa kuona ndio
hao walinzi. Wao walishihudia moja kwa moja kwamba Yesu hakuwa kaburini. Laiti
wao wangepata ushujaa wa kufunua vinywa vyao na kutueleza. Ukweli ni kuita kila
kitu kwa jina lake. Jina la Mungu ni Ukweli. Ni methali Kihindu. Ukweli
utafufuka kama si leo ni kesho.
HAKUNA PASKA BILA IJUMAA KUU
Mtaka cha uvunguni sharti ainame.
Ili Yesu atukumboe ilibidi kufa msalabani. Lakini hiyo ndiyo siri ya mafanikio
katika maisha. Hakuna Jumapili ya Paska bila Ijumaa Kuu. Baada ya dhiki faraja.
Ndiyo dira katika kila nyanja iwe katika michezo, biashara, udaktari, ualimu,
siasa, dini, familia, kutaja machache. “Hakuna
maumivu hakuna ushindi, hakuna miiba, hakuna kiti cha enzi; hakuna
kidonda, hakuna utukufu: hakuna msalaba, hakuna taji,” alisema William Penn
(1644-1718) mwingireza aliyekuwa mwandishi wa habari, kiongozi wa kidini,
kisiasa na mwanasheria. Unapokuwa na Ijumaa Kuu katika maisha yako usikate
tamaa. Paska hipo njiani inakuja. “Pale binadamu anapoona majani yamekauka,
Mungu anaona maua mazuri yamechanua,” alisema Albert Laighton (1829-1887)
mshairi wa Amerika.
Wazazi wetu wa kwanza walipotenda
dhambi ya kwanza yaani kutaka kuwa kama Mungu ambayo ni majivuno na kiburi
palikuwepo na pande tano. Kwanza palikuwepo Adamu. Pili palikuwepo Eva. Tatu
palikuwepo bustani ya Edeni. Nne palikuwepo roho mbaya akiwa katika sura ya
nyoka. Tano palikuwepo mti ambapo walikula tunda. Ili kuondoa dhambi ya asili
palihitajika pande tano. Adamu wa kwanza akaja Adamu wa Pili Yesu Kristu. Eva wa
kwanza akaja Eva wa Pili Bikira Maria Mama wa Yesu. Bustani pakuwepo bustani ya
Kalvari au hata ya Gethsemane. Roho mbaya pakawepo na Roho Mtakatifu. Mti
walipokula tunda pakawepo na Mti wa msalaba. Yesu akawa ameshinda kwa kufa
msalabani. Mtume Petro anatukumbusha: “Yeye mwenyewe alizichukua dhambi zetu
katika mwili wake juu ya mti, tukiwa wafu kwa mambo ya dhambi, tuwe hai kwa
mambo ya haki; na kwa kupigwa kwake mliponywa!” (1 Petro 2: 24).
“Siku ya kuhuzunisha sana duniani na siku ya
kufurahisha sana duniani zilikuwa umbali wa siku tatu,” alisema Sarah Chauncey
Woosley (1835-1905) mwandishi wa vitabu vya watoto na jina la uandishi ni
Susana Coolidge. Siku hizo mbili ni Ijumaa Kuu na Jumapili ya Paska. Kama una
siku ya kuhuzunisha sana ni Ijumaa Kuu yako kuwa na matumaini kuwa siku ya
kufurahisha sana yaani Paska yako inakuja. Hali ya hewa ya kiroho ya Paska ni
hali ya kutia matumaini, furaha na upendo. Nakutakia heri ya Paska. Kama unateseka sababu ukweli umezimwa.
Sikiliza maneno ya Clarence W. Hall (1925-2011) mwamerika: “Paska inasema
unaweza kuuweka ukweli kaburini, lakini hautakaa huko.” Ukweli utafufuka.
Kaburi haikuweza kumshikilia Yesu zaidi ya siku tatu. Ukweli hauwezi kuwekwa
gerezani. Ukweli hauwezi kufichwa. Hata jiwe kubwa likiwekwa juu ya ukweli.
Ukweli utatoka. Hata kama jiwe lisingeondolewa Yesu angetoka kaburini. Maana
baada ya kufufuka aliweza kuingia kwenye nyumba milango imefungwa. Sasa kwanini
mitume na Maria Magdalena walikuta jiwe limeondolewa. Peter Marshall
(1902-1949) mhubiri wa kiamerika analo jibu: “Jiwe liliondolewa kutoka mlango
wa kaburi, si kumruhusu Yesu atoke bali kuwawezesha mitume waweze kuingia.”
Kuna mambo mengi yanatufundisha
kuwa hakuna Paska bila Ijumaa Kuu. “Mungu wetu ameandika ahadi ya ufufuko, si
katika vitabu tu, bali katika kila jani majira ya majani kuchipuka baada ya
kiangazi,” alisema Martin Luther. Kwa hiyo usikate tamaa , kama maisha yako
yamejaa Ijumaa Kuu. Ijumaa Kuu inadokeza shida, mateso, maumivu, majonzi,
huzuni, sononeko. Haya yote yana mwisho. Lakini tuchukue ushauri wa Henry Knox
Sherrill (1890-1980) mchungaji wa kiamerika: “Habari Njema kuwa amefufuka
haibadilishi ulimwengu wa sasa. Bado mbele yetu kuna kazi, nidhamu, na sadaka.
Lakini ukweli wa Paska unatupa nguvu ya kiroho kufanya kazi, kukubali nidhamu,
na kutoa sadaka.” Usikate tamaa Ijumaa Kuu itaisha katika maisha yako. Mungu
alipokuwa anaumba Biblia inasema, ikawa jioni ikawa asubuhi siku ya pili.
Haisemi siku ya kwanza ilkaa sana. Siku ya Ijumaa Kuu haitakaa sana. Hayati
Papa Yohane Paulo II, alisema, “Usijiachilie na kukata tamaa. Sisi ni watu wa
Paska na wimbo wetu ni Aleluya.” Furaha ya Paska ituletee matumaini.Itutoe
katika upweke, udhaifu, nakukata tamaa. Itutie nguvu na furaha. Jumapili hii ya
Paska msamehe aliyekukosea. Mwambie mwenzako, rafiki yako, adui yako kuwa
unampenda. Sambaza matumaini ya Paska.
AU
TUWE WAUZAJI WA MATUMAINI
1. Matendo 10: 34; 37 - 43
2. Kol 3: 1-4
3. Yohane 20: 1-9
Utangulizi: Maisha pamoja na Yesu
ni matumaini yasiyo na mwisho, bila yeye, ni mwisho usio na matumaini.
Tuitazame Pasaka kupitia dirisha la matumaini. Kufufuka kwa Yesu kulifufua
matumaini ya mitume. Kufufuka kwake kufufue matumaini yetu. “Usikate tamaa
mpaka hapo utakapojaza nafasi ya kaburi kwa mwili wako.” Ndivyo isemavyo
methali ya Uganda. Hakuna kukata tamaa.
MISINGI YA KUUZA MATUMAINI
Moto huteketeza nyasi lakini
hauchomi mizizi. Hiyo ni methali ya Ewe. Walipomuua Yesu waliteketeza nyasi
lakini hawakuteketeza mizizi ya uwezo wake wa kufufuka. Tuuze matumaini.
Inasikitisha kwamba mwanzoni Maria Madgalena hakuuza matumaini. Ili tuuze matumaini
misingi hii ni muhimu.
1.KUONA CHANYA KATIKA KILA JAMBO
Mwalimu wa hesabu alikuwa
anawafundisha wanafunzi wa darasa la tano mahesabu ya kutafuta thamani ya X.
Baada ya kufanya hesabu muda wa dakika ishirini ubaoni alisema, “Sasa tumepata
jibu la thamani ya ‘X’ ni sawa sawa na Zero.” Mwanafunzi kwa sauti ya kukata
tamaa. “Mwalimu kazi yote tuliyofanya zaidi ya robo saa jibu ni zero.”
Mwanafunzi huyu hakuona chanya katika kazi nzima.
Mwalimu aliwauliza wanafunzi, “Je
mnaweza kuniambia jambo lolote kuhusu wanasayansi wa kemia wa karne ya kumi na
saba.” Mwanafunzi mmoja akajibu, “Mwalimu wote wamekufa.” Mwanafunzi hakuweza
kutaja ugunduzi waliofanya aliona upande wa hasi yaani kifo,
Mwanzoni Maria Magdalena hakuona
mazingira ya matumaini. Aliona jiwe limeondolewa kaburini. Alifikiria mambo
mawili: Kwanza alifikiria kuwa askari wameendelea kuadhibu mwili wa marehemu.
Wameutoa kwenda kuufanyia maovu zaidi. Maana nani huwa anaogopa marehemu akisha
kufa? Pili alifikiri kuwa walozi au waibaji miili ya marehemu wameuiba. Macho
ya Maria Magdalena hayakuona mazingira ya matumaini. Aliyevumbua miavuli ya
mvua aliitwa mchawi. Watu walioona hasi katika katika miavuli.
Tuone Chanya Katika Kila Jambo.
Katika milima tuuone uwepo wa mabonde, katika Ijumaa Kuu tuuone uwepo wa
Jumapili ya Pasaka, katika ugonjwa tuwepo uwepo wa afya, katika kushuka tuone
kuwepo kwa kupanda. Ukiwa unaendesha gari ukakwama kwenye msongamano wa magari,
mshukuru Mungu kwa kuwa una gari. Ukiwa unalalamika baada ya kula chakula kwa
kuosha sahani nyingi, mshukuru Mungu kwamba una aina nyingi za vyakula na una
watu wengi wa kula chakula. Kama una nguo nyingi za kufua badala ya kulalamika
kwamba ni chafu sana Mshukuru Mungu kwa sababu una nguo nyingi. Kuna ambaye ana
shati moja analiita, “Kauka nikuvae.” Kama hujapata viatu vizuri sana
usilalamike mshukuru Mungu kwamba una miguu.
2.KUTEGEMEA MAZURI YATOKEE
Kuna watu ambao huwa hawategemei
mazuri yatokee. Kuna Baba mmoja ambaye aliiulizawa na Padre, kwa nini huwa
haendi Kanisani. Alijibu, “Mara ya kwanza nilienda Kanisani, wakanimwagia maji
wanaiita ubatizo, mara ya pili nilipoenda walifunga kwa pingu na mke wangu
tangia siku hiyo tuko kama wafungwa hatuachani. Naogopa kwenda mara ya tatu
uenda wakaniweka kwenye jeneza na kuomba watu watoe heshima ya mwisho. Baba
huyu hakutegemea mazuri alitegemea mabaya.
Maria Madgalena alikuwa ameenda
kuupaka mwili wa Yesu manukato. Alienda kumtafuta Yesu katika wafu. Maria
Madgalena alienda kumtafuta Yesu aliyesulubiwa na sio Yesu aliyefufuka kadiri
ya Injili ya Mathayo, “Lakini yule malaika akawaambia wale wanawake, ‘Nyinyi
msiogope! Najua kwamba mnamtafuta Yesu aliyesulubiwa.” (Mathayo 28: 5)
Maria Magdalena hakutegemea Yesu
afufuke. Askari waliolinda mwili wa Yesu walitegemea kuwa Yesu anaweza kufufuka
“Kesho yake, yaani siku iliyofuata ile ya Maandalio, makuhani wakuu na
Mafarisayo walimwendea Pilato, wakasema, ‘Mheshimiwa, tunakumbuka kwamba yule
mdanganyifu alisema kabla ya kufa ati, ‘Baada ya siku tatu nitafufuka.’ Kwa
hiyo amuru kaburi lilindwe mpaka siku ya tatu …”(Mathayo 27: 66)
Hali ya kutotegemeea mazuri
imewapata watu wenye majina makubwa katika Biblia. Ilimpata Eliya alilia kwa
huzuni na mfadhaiko aliomba afe, “Imetosha! Siwezi tena. Ee Mwenyezi-Mungu,
sasa utoe uhai wangu. Mimi si bora kuliko wazee wangu.” (1 Wafalme 19: 4)
Kuna hadithi ambayo inamhusu
malaika aliyetumwa na Mungu kumharifu shetani kuwa mbinu zake zote anazotumia
kupambana na ukristu zitachukuliwa kutoka kwake. Shetani alimsihii malaika
walau abaki na mbinu mojawapo ya mfadhaiko. Malaika alifikiri hilo ni ombi dogo
akakubali. Shetani alicheka na kufurahi sana na kujisemea, “Kwa hiyo mbinu moja
nimehifadhi mbinu zote.” Mfadhaiko una mambo haya: huzuni na kukata tamaa. “Kama bado kichwa chako
hakijakatwa bado kuna kuna matumaini kwako.” Ni methali ya Haiti. Hamna haja ya
kukata tamaa. Tukumbuke yaliyotendeka na
yaliyosemwa.
3.KUONA NA MACHO YA MWILI NA
MACHO YA IMANI
Maria Magdalena aliona na macho
ya upendo. Hakuingia kaburini kuona kitambaa na sanda. Hakufanya utafiti.
Angeona kitambaa na sanda angeamini, kama Yohane alivyoamini. “Kisha yule
mwanafunzi mwingine aliyetangulia kufika kaburini, akaingia pia ndani, akaona,
akaamini.” (Yohane 20: 8) Alipenda sana sababu aliondololewa mzigo mkubwa wa
dhambi. Mtu aliyesamehewa deni la shilingi tano na yule ambaye amesamehewa deni
la shilingi milioni tano. Yule aliyesamehewa deni la shilingi milioni tano
atapenda sana. Tuone na macho ya mwili na kuona na macho ya imani. Yohane
aliingia ndani ya kaburi. Alifanya utafiti. Aliamini.
Kuna mgonjwa mmoja aliyemuuliza
daktari, “Daktari nikiamini kuwa nitapona, je nitapona kweli.?” Daktari
akamjibu, “Ndiyo ukiamini utapona kweli.” Mgonjwa akauliza tena, “Je kama imani
inafanya kazi namna hiyo, ukiamini kuwa nitakulipa utakuwa umelipwa kweli?”
Daktari akajibu, “Sio lazima.” Mgonjwa
alishangaa, “Kwa nini imani inakuwa tofauti upande wa malipo ukilinganisha na
upande wa ugonjwa.” Daktari akajibu, “Kuna tofauti kati ya imani kwa Mungu na
imani kwako.” Tuna imani kwa Mungu na
Imani kwa Yesu sababu Mungu wetu ni wa kutimiza ahadi. Yesu alisema naweza kulibomoa
hekalu nikalijenga siku tatu alibomoa na kulijenga. Siku ya tatu alifufuka.
Pasaka inatutaka tuwe wafanya biashara wa matumaini. Tuuze matumaini. Kuna
ishara, alama na vielelezo maarufu vya Pasaka vinavyogusia matumaini.
HITIMISHO
“Matumaini hayamuui yeyote.” Hii
ni methali ya Kongo. Ingawa matumaini hayaliwi kama chakula hatuwezi kuishi
bila matumaini. “Matumaini ni nguzo ya dunia.” Ndivyo isemavyo methali ya
Kiafrika. Nyinyi wauzaji matumaini, yaliyopita si ndwele tugange yaliyopo. Leo
ni leo liwezekanalo leo lisingoje kesho. Matumaini ni yako yahimarishe. Jana ni
yako ikufundishe. Leo ni yako timiza ndoto zako. Kesho ni yako tegemea mazuri.
Ukabila upo umalize. Udini upo utupilie mbali. Watu ni wako wapende. Ukweli ni
wako, ujue. Ugonjwa unaokusumbua upatie kwa heri ya kutoonana. Kifo sio koma
kicheleweshe. Maisha ni yako yaongeze. Ushindi ni wako jitwalie. Usiogopeshwe
na kitu chochote umeumbwa katika mfano na sura ya mwenyezi Mungu.
Kama una kinyogo, kidondoshe.
Kama unataka kulipiza kisasi, samehe. Kama una kishawishi, kishinde. Kama una
chuki ipanguse. Kama una uchungu ukung’ute. Kama una kilema, nenda juu yake.
Kama hakuna mapatano patana. Kama unafitina moyoni, ifukuze. Kama una mlima wa
matatizo uondoe kwa imani. Kama una ubaya, ushinde kwa wema. Kama kifo
kinakuogopesha kicheleweshe. Kama una msalaba, ubebe. Kama una changamoto,
ikabili. Wakikuangusha inuka. Wakikucheka wape tabasamu. Wakikusema vibaya,
waombee. Wakikuchukia wapende. Wakikuua fufuka.