Jumapili ya 31 ya Mwaka C
|
1. Hekima 11: 22-12:2
|
2. II Thes: 1: 11-2:2
|
3. Lk 19: 1-10
|
UTANGULIZI
Zakayo ni “ngamia” aliyepitia
tundu la sindano. Alikuwa na pesa kama serikali. Alikuwa na pesa kama njugu,
lakini alipata wokovu. Alikuwa anacheka kwa nje lakini analia kwa ndani. Zakayo
aliyepanda mkuyu alishuka chini. Kupanda mti ni kutoishi uhalisia. Hatuishi
mtini. Ni kama umkute tajiri mkubwa duniani kama Bill Gate amepanda mti yuko
anatafakari. Zakayo alikaa kwenye mkuyu
akitafakari mada aliyoipenda sana: PESA SABUNI YA ROHO. Zakayo alihesabu vichwa
vya watu na kufikiria kama wangelipa kodi angepata cha juu kikubwa. Kuwa na
nadharia bila matendo ni kukaa juu kwenye mkuyu. Kama tuna ndoto za kesho bila
kuzifanyia kazi leo tunaambiwa kama Zakayo: Shuka toka juu. Wengine
wanaopoolewa wanakuwa juu mtini wanafikiri kila siku itakuwa kama siku ya harusi.
Shuka toka juu. Yale yanayosemwa siku ya HARUSI yanapitia sikio moja na kuingia
sikio jingine. Kwao HARUSI ni sherehe ya ushindi. Ameshinda amempata Bwana
huyo. Ameshinda amempata Bibi. Toka juu uje chini. Kuna maisha baada ya harusi.
Cha msingi leo isipite bila kuitumia vizuri. Kuna wanaoandaa harusi na
hawaandai ndoa hao wako kwenye mti wa mkuyu washuke chini.
Kulitaja bure jina ni kukaa juu bila kujali
uhalisia. Kuwa na mali bila Mungu ni kukaa kwenye mkuyu. Kutoona uzuri katika
ubaya wako ni kukaa kwenye mkuyu. Yesu alimwona
Zakayo akaona si mwovu bali ni mkosefu. Aliona upande wa pili wa Zakayo uzuri
wake. Zakayo alikuwa mfupi wa kimo. Hakuwa mfupi wa kila kitu. Wakati mwingine
hatuoni vizuri watu tunafikiri ni wafupi wa kila kitu. Wengine ni warefu
kipesa, warefu kiunyenyekevu, warefu wa kutoa fidia, warefu wa kusaidia
maskini. Kushuka chini ni kutambua uzuri
katika ubaya wako.
KUSHUKA CHINI NI NGAMIA KUPITIA TUNDU LA SINDANO
Lakini kwa nini Zakayo? Yesu
aliona juhudi za Zakayo za kutamani kumwona. Yesu aliona chanya za Zakayo.
Mungu akisema nitakubariki hakuna atakayezuia. Yesu alimbariki Zakayo. Yesu ni
jibu. Pengine hatuoni hilo. Tunamwona Zakayo akipitia kwenye tundu la sindano.
Zakayo alikuwa tajiri. Wokovu unawajia matajiri pia. “Na tazama, palikuwa na
mtu, jina lake Zakayo, mkubwa mmoja katika watoza ushuru, naye ni tajiri” (Luka
19:2). Zakayo alikuwa mfupi wa kimo lakini ufupi si ugonjwa. Baadaye alipotoa
fidia mara nne ya alichochukua anakuwa mrefu kiroho. Wokovu si kwa ajili ya maskini tu, wokovu ni
kwa ajili ya matajiri pia. Mali bila Mungu ni kuishi kwenye mawingu, nadharia,
ni kukaa kwenye mkuyu. Lazima kushuka chini. Kama umemsahau Mungu umejisahau.
Mchungaji alikuwa anataniana na tajiri ambaye hakuonekana kanisani hata mara
moja. Tajiri alimwambia mchungaji: “Jinsi ulivyo mtu wa Mungu ukienda motoni,
nitashangaa sana.” Mchungaji naye
alimwambia tajiri: “Wewe usivyokanyaga Kanisani, ukienda mbinguni nitashangaa
sana.” Matajiri kama Zakayo wana
uwezekano mkubwa kama maskini kupitia kwenye tundu la sindano. Mtumishi wa
Mungu Mwalimu Julius Kambarage Nyerere alisema, “Watakatifu wengi wametoka
katika makazi duni ya maskini, lakini hatuwezi kuendekeza makazi duni ya
maskini ili kuwapata watakatifu.” Hatuwezi kuendekeza umaskini ili kuwapata
watakatifu. Matajiri wakimtegemea Mungu wakawa na umaskini wa roho wanakuwa
watakatifu
KUSHUKA CHINI NI KUTOLITAJA BURE JINA
Zakayo ni neno la Kebr
linamaanisha “msafi.” Zakayo alilitaja bure jina lake lenye maana ya msafi. “Pale
palikuwa na mtu, jina lake Zakayo” (Luka 19:2). Zakayo alikejeliwa kwa kuitwa
msafi. Alikuwa na pesa chafu. Hakuwa msafi. Alitakasa pesa. Alitengwa na jamii
kwa vile alikuwa mtu wa kitu kidogo, alichukua cha juu, alikula mlungura. Yesu
alitaka jina lake liwe na uhalisia wa mambo: msafi awe na matendo safi, mawazo
safi na maneno safi. Mtoto kumuita baba
yake “baba” lakini hamheshimu ni kulitaja bure jina. Kutaja neno “Kanisa”
lakini husali wala kutoa sadaka ni kulitaja bure neno “Kanisa.” Shuka chini.
KUSHUKA CHINI NI KUTAMBUA UZURI KATIKA UBAYA WAKO
Anayetembea dhiraa moja
kumkaribia Mungu, Mungu anatembea mbili kumkaribia. Ni methali ya Wayahudi.
Dhiraa ni kipimo cha mkono mmoja au nusu yadi. Unamtafuta Mungu na Mungu
anakutafuta. Mungu anaitafuta mbegu ya uzuri na wema iliyopandwa ndani mwako.
Mbegu hiyo ni kitambulisho. Mungu anakutafuta licha ya kasoro zako, kama
methali ya Wahaya isemavyo: akupendaye hukupenda na uchafu wako. Sababu kubwa
ni ipi? Jibu ni ingawa kuna ubaya katika uzuri lakini kuna uzuri katika ubaya
wako.
Masimulizi juu ya Zakayo
yanabainisha ukweli huo. Tunasoma hivi. “Na tazama, palikuwa na mtu, jina lake
Zakayo, mkubwa mmoja katika watoza ushuru, naye ni tajiri (Luka 19: 2). Jina
Zakayo maana yake asiye na kosa, asiye na hatia, mwadilifu. Alikuwa na jina
zuri, ingawa alidharauliwa kwa sababu ya vitendo vya kupokea rushwa au kutoza
kitu kidogo. Katika ubaya wake kuna jina lake ambalo ni zuri. Jina la Zakayo
lilihusishwa na pesa, Zakayo – mkopeshaji, Zakayo – mla rushwa, Zakayo – mtu wa
kitu kidogo, Zakayo – Mtu anayetaka chakula ya watoto, Zakayo mwizi na Zakayo
fisadi. Yesu alimuita Mwana wa Abrahamu. Yesu alimuita jina zuri “mwana wa
Abrahamu.” Alikuwa mwana wa Abrahamu kiimani. Kama unaitwa Malaya Yesu anakuita
“Mwana wa Abrahamu.” “Kama unaitwa pumbavu,” Yesu anakuita “Mwana wa
Abrahamu.” Kuna methali ya Tanzania
isemayo, jina baya humwaribia mwenye hilo jina. Kinyume chake ni kweli jina
zuri humwokoa mwenye hilo jina. Jina Zakayo lina maana nzuri yaani mwadilifu.
Msitari wa tatu unasema hivi,
“Huyu alikuwa akitafuta kumwona Yesu ni mtu wa namna gani, asiweze kwa sababu
ya umati wa watu, maana ni mfupi wa kimo” (Luka 19:4). Zakayo alikuwa mfupi wa
kimo kimwili na kiroho alikuwa mfupi sababu alikuwa anataka kitu kidogo. Jambo
zuri katika ufupi wa kiroho ni kwamba Zakayo alikuwa na tamaa ya kumwona Yesu.
Yesu ni mtu muhimu. Tunahesabu kalenda kutoka mwaka Yesu alipozaliwa. Yeye ni
kitovu cha historia ya dunia. Watu wanaoenda makanisani ni kwa vile wana tamaa
ya kumwona Yesu. Ingawa Zakayo alikuwa mtu mbaya mla rushwa lakini katika ubaya
wake palikuwepo na uzuri:tamaa ya kumwona Yesu. Mbegu ya wokovu ilianza
kuchipuka ndani mwake kwa vile alitaka kumwona Yesu. Mambo yaliyomzuia kumuona
Yesu sio tu wingi wa watu bali wingi wa makosa yake. Kama una makosa tubu na
kumgeukia Mungu ili umuone Yesu kwa macho ya imani.
Katika msitari wa nne tunasoma
hivi: “Akatangulia mbio, akapanda juu ya mkuyu apate kumwona, kwa kuwa atakuja
kuipitia njia ile” (Luka 19:4). Uzuri katika ubaya wa Zakayo ni unyenyekevu.
Mheshimiwa Zakayo kwa kupanda mti ili kumwona Yesu anaonesha unyenyekevu
unaohitajiwa ili kumwona Yesu. Alipanda mti. Ni jambo la kushangaza ukiniona
mimi padre Kamugisha nimepanda mti ili kumwona kiongozi fulani anayepita. Ili
ni tendo ambalo hufanywa na watoto. Naye Yesu alimwambia kama mtoto
anavyoambiwa:shuka.
KUSHUKA CHINI NI KUTAMBUA KUWA YESU ANAKUJUA KWA JINA
Tunasoma hivi, “Na Yesu, alipofika mahali
pale, alitazama juu, akamwambia, Zakayo, shuka upesi, kwa kuwa leo imenipasa
kushinda nyumbani mwako” (Luka 19:5). Yesu anakujua kwa jina. Alimuita Zakayo
kwa jina. “Zakayo shuka upesi.” Hapo
ulipo Yesu anakuona na anakujua kwa jina. Anajua na namba yako ya simu. Yesu hajui
tu namba yako ya simu anajua na ujumbe unaoandika na unaotumiwa. Anajua neno la
siri lakufungulia kompyuta yako.
KUSHUKA CHINI NI KUTOKUSITASITA KATIKA MASUALA YA WOKOVU
Kusema nitafanya jambo zuri kesho ni kuwa
kwenye mkuyu. Shuka chini. Usiyahirishe ya leo mpaka kesho. Hata kama kuna
milima ya vipingamizi. Maji hupita kati ya milima na wewe pia pita kati ya
milima. “Kwa muda wa miaka 33 iliyopita, kila asubuhi nimejitazama kwenye kioo
nakujiuliza: ‘Kama leo ingekuwa siku ya mwisho ya maisha yangu, ningetaka
kufanya ambalo niko karibu kufanya?’ Kila mara jibu langu ambapo limekuwa hapana
katika siku nyingi kwenye mstari, najua kuwa lazima nibadili kitu fulani,”
alisema Steve Jobs aliyezaliwa mwaka 1955 na kuaga dunia mwaka 2011 mwanzilishi
wa kampuni ya Apple. Je, kila unalolifanya leo unajiuliza swali alilojiuliza
Steve Jobs. Kusitasita na kuhairisha ni maadui wa kutumia fursa za leo.
Kuna mtu ambaye alisema: “Kusitasita ni chanzo
cha matatizo yangu yote. Hata hivyo sijui vizuri maana ya neno kusitasita kesho
nitatazama maana yake kwenye kamusi.” Mtu huyu bado alikuwa na tatizo la kusitasita.
Tuna mtu wa kuigwa katika Biblia aliyeitumia vizuri siku iitwayo leo naye ni
Zakayo. Yeye alikuwa mfupi wa kimo lakini hakuwa mfupi wa tamaa ya kumwona
Yesu, hakuwa mfupi kifedha, hakuwa mfupi kiunyenyekevu maana alipanda mti aweze
kumwona Yesu ingawa yeye alikuwa mtu tajiri sana. Alipanda mti wa mkuyu ili
aweze kumwona Yesu. Biblia yasema: “Na Yesu, alipofika mahali pale, alitazama
juu, akamwambia, Zakayo, shuka upesi, kwa kuwa leo imenipasa kushinda nyumbani
mwako” (Luka 19:5). Zakayo alishuka haraka akamkaribisha Yesu kwa furaha. Fursa
hiyo aliitumia vizuri. Wakati wa kusulubiwa Yesu ulikuwa karibu na Yesu
hakupitia njia hiyo tena. Zakayo angekosa kumkaribisha Yesu angepoteza nafasi
adimu. Pia Yesu alimwambia: “Leo wokovu umefika katika nyumba hii” (Luka 19:9).
Katika masimulizi haya neno leo limetumika mara mbili. Liwezekanolo leo
lisingoje kesho.
“Fursa za leo zinafuta kushindwa
kwa jana,” alisema Gene Brown. Zakayo ambaye alikuwa mtoza ushuru aliyekuwa pia
tapeli na fisadi alipokutana na Yesu alisema: “Sikiliza Bwana! Mimi nitawapa
maskini nusu ya mali yangu, na kama nimenyanganya mtu yeyote kitu, nitamrudhia
mara nne (Luka 19: 8). Fursa aliyoipata Zakayo ilifuta makosa mabaya ya jana
kwa vile alikuwa tayari kutoa fidia ya asilimia 400. Huwezi kurudi nyuma na
kuanza mwanzo mpya lakini leo unaweza kuanza mwisho mpya. Hoja si namna
unavyoanza hoja ni namna unavyomaliza. Itumie vizuri leo. Shakaspeare aliandika
katika kitabu chake chake kiitwacho Julius Caesar: “Kuna kupwa na kujaa katika
maisha ya watu, fursa hiyo inapotumiwa wakati wa mafuriko inakuelekeza kwenye
bahati; isipotumiwa safari zote katika bahari ya maisha zinaishia kwenye maji
mafupi na matatizo chungu nzima.” Maisha ni fursa itumie. Maisha ni wimbo
uimbe. Maisha ni kengele igonge. Maisha ni barabara ipitie. Maisha ni mti
upande.
Yesu alimwambia Zakayo: “Leo
wokovu umefika katika nyumba hii” (Luka 19:9). Yesu alisema maneno haya
kumfariji Zakayo aliyesemwa sana na watu na si kuwajibu wasengenyaji. Leo
inaweza kuwa Jumapili ambayo inaitwa siku ya Bwana. Hii ni siku ya imani. Hii
ni siku ya wokovu. Unaitumiaje siku ya Jumapi?
